اگر می خواهید قدم در راه ساخت گلخانه بگذارید، بد نیست بدانید که گلخانه ها انواع مختلفی دارند. از انتخاب سیستم های تحت کشت گرفته تا انتخاب سازه ی گلخانه، می توانید گزینه های مختلفی پیش روی خود داشته باشید. یکی از گزینه های جذاب و محبوب در راه اندازی این حرفه ساخت گلخانه اسپانیایی است.
از نام آن پیداست که باید گلخانه ای متفاوت و البته کارآمد باشد. چرا که حرفه کشاورزی در اسپانیا رونق بالایی دارد و بعید است این مردمان هوشمند دست به ساخت سازه ای ناکارآمد بزنند.
میزان بهره برداری محصولات گلخانه ای در کشور اسپانیا حاکی از این است که در این منطقه شیوه های اصولی و کارامدی برای کشت و کار اجرا می شود.
استفاده به صرفه از آب، بهره گیری از شن و ماسه، آموزش های فنی و اصولی و همچنین استفاده از پلاستیک که متریالی ارزان قیمت است دست به دست هم داده تا گلخانه اسپانیایی به یکی از پر طرفدار ترین گلخانه های جهان تبدیل شود.
آوازه ی این گلخانه به قدری زیاد است که حتی در کشورهایی با تاریخچه ی غنی از کشاورزی نیز می توان آثاری از رد پای آن را دید. این موضوع نشان از اصولی بودن گلخانه اسپانیایی دارد.
گلخانه اسپانیایی به صورت مولتی اسپین (چند دهانه) و دارای شکل هندسی گاتیک (گنبد نوک تیز) و با رعایت زاویه ۲۷ درجه در دهانهها میباشند. این سبک از سازه قابل اجرا در ابعاد مختلف میباشد و امکان نصب پوشش پلاستیکی یا پلی کربنات در سقف و دیوارهای جانبی آن وجود دارد.
پلاستیک شفاف باعث تشدید گرما و حفظ رطوبت میشود، این امر باعث میشود، برداشت گیاهان کاشته شده یک ماه زودتر از مزارع آزاد و سایرمناطق انجام شود؛ بنابراین برداشتها از دی آغاز میشود و رشد گیاهان کاشته شده پاییز و زمستان تا ماه اسفند امکان پذیر میباشد؛ پس در گلخانههای اسپانیایی برداشتها دوبرابر و گاهی سه برابرخواهد بود.
گلخانههای اسپانیایی در مقایسه با سایر گلخانهها دارای حداقل ارتفاع ۶ متر بوده و در مقابل عوامل طبیعی دارای مقاومت و استحکام لازم میباشند.
روش طراحی گلخانه اسپانیایی نشان میدهد کدام سیستم گلخانهای برای شرایط خاص آب و هوایی و بازار سودآورتر است.
در سالهای اخیر گلخانههای اسپانیایی در سراسر دنیا در حال گسترش میباشد و در کشور ما طرفداران زیادی را پیدا کرده است. اگر شما نیز قصد راه اندازی گلخانه اسپانیایی دارید، باید در نظر داشته باشید، این نوع سازهها دارای تنوع فراوانی میباشند؛ بنابراین تنها توجه به نام گلخانه اسپانیایی برای احداث این سازهها کافی نیست؛ بلکه باید با آشنایی کامل با تجهیزات و مشخصات قطعات متناسب اقدام نمایید.
تاریخچه گلخانه اسپانیایی
اولین گلخانه در سال ۱۹۶۳ ساخته شد و این روش توسط Campo de Dalías یا Poniente Almeriense و بعداً توسط Campo de Níjar، در شرق گسترش یافت.
استفاده از پلی اتیلن به عنوان جایگزین شیشه قبلاً در جزایر قناری و کاتالونیا آزمایش شده بود. پلاستیک روی تیرهای چوبی یا سازه های فلزی پهن می شد و توسط سیم محکم می شد.
پلاستیک شفاف باعث تشدید گرما و حفظ رطوبت می شود. این امر باعث می شود که برداشت ها یک ماه زودتر از مزارع آزاد و بیشتر از سایر مناطق انجام شود، برداشت از دی آغاز می شود و رشد گیاه کاشت های پاییز و زمستان تا ماه اسفند امکان پذیر است، تعداد برداشت ها دو برابر و گاهی سه برابر می شود.
فونداسیون گلخانه اسپانیایی
فونداسیون گلخانه های اسپانیایی متفاوت از سازه گلخانه های دیگر است، این فونداسیون در دیواره های جانبی هر ۲٫۵ متر یک حفره و در ردیفهای داخلی هر ۵ متر حفره فونداسیون کنده میشود. این حفره ها به ارتفاع ۸۰الی۱۱۰ سانت و به قطر ۶۰الی۹۰ سانت حفر میشوند.
مشخصات فنی گلخانه اسپانیایی
۱- محاسبات و مشخصات نرم افزاری:
عرض دهانهها: ۸ ،۸/۵، ۹، ۶/۹
المانها: لوله گالوانیزه سایز۳۲
ارتفاع تا زیر ناودانی: ۴
هوک: لوله وپروفیل
فاصله بین قوسها: ۲/۵متر
فاصله بین ستونها: ۵و۲/۵متر
قوسهای نما: لوله گالوانیزه سایز۶
وتر: لوله گالوانیزه سایز۳۲
لرزه گیر: لوله گالوانیزه سایز ۳۲
ستونهای اصلی: پروفیل گالوانیزه۲*۸۰*۸۰
ستونهای نما: پروفیل گالوانیزه۲*۶۰*۶۰
ستونهای جانبی: پروفیل گالوانیزه۲*۶۰*۶۰
پروفیل سرتاج: M
پروفیل پنجره: M
پروفیل سرانداز طولی: M
ناودانها: گالوانیزه ۷ و ۹ خم
آبراه: ورق گالوانیزه ۲ میل
پروفیل دستک پنجره: ۲۰ در ۳۰
پنجره: درهر دهانه
پنجره سقفی: پروفیل گالوانیزه ۲*۳۰*۲۰
موتورگیربکس پنجره: برقی
مقاومت درمقابل باد ۱۳۰Km/h، درمقابل برف و محصولات۹۰kg
پوشش سقف: پلاستیک Uv
پوشش دیواره: پلی کربنات
دریچههای سقفی تهویه: یک طرفه یا بال کبوتری با بازشوی ۲متری
دریچههای جانبی تهویه: رولآپ دسته با بازشوی ۱متری
بتن پایه: بلت ۴ پیچ
مهارپوشش سقف: پروفیل Cیا PVC
درب اتومات
دارای اتاقک انتظار
مزیتهای گلخانه اسپانیایی گاتیک
- دارای تهویه بسیار مناسب و استاندارد
- استفاده بهینه از نور خورشید
- حذف قطرات ناشی از تقطیررطوبت درون گلخانه در زمستانهای سرد
- مقاومت و دوام بالای سازه
- ایجاد یک منطقه ایدهآل برای کشت سبزیجات بویژه درفصل زمستان
- کنترل آسان شرایط و پارامترها از جمله دما، رطوبت و…
- ایدهآل برای اقلیمهای سرد و گرم
- ظاهر زیبا و همگن گلخانههای اسپانیایی
- امکان تفکیک گلخانه اسپانیایی به چندین واحد مجزا
- بازدهی بالای تولید در این نوع سازه
- تامین سیستمهای آب و هوایی بسیار عالی برای گیاهان
- امکان نصب سریع وآسان سازه
- هزینه مناسب و مقرون به صرفه بودن گلخانه اسپانیایی در مقایسه با سایر گلخانهها
- از جمله گلخانههای شیشهای
- هزینه کمتر نسبت به نمونههای وارداتی
۲- قطعات سازه
ستون: ستونهای گلخانه اسپانیایی از نوع پروفیل۸۰*۸۰میباشد. ستونهای کناری این سازه به فاصله ۵/۲متری از همدیگر و ستونهای میانی به فاصله ۵ متری از همدیگرقرار میگیرند. ارتفاع ستونهای آن ۵/۵،۵، ۴، ۵/۴، ۵/۳، ۳ مترهستند که ۵۰ تا ۸۰ سانتی متر از آن یک تکه بیس پلیت و بولت برای به وجود آوردن گیراتصال دربتن قرار خواهد گرفت.
قوس(کمان): کمانها از نوع گاتیک و سیرکولارو با قطر۶۰میلی متر به فاصله ۵/۲متری از هم قرار میگیرند.
المانها/وتر: درهر پنج متراهرم پایینی خرپای سازه به واسطه اتصالات خرپا به قوسها(کمان)متصل میشود، وترها دارای قطر ۴۲الی۴۸میلی مترمیباشد که این بازه بستگی به نوع کشت خواهد داشت.
خرپا(شبکه)و ساپورتر: لولههای گالوانیزه گرم دارای قطر ۲۷الی ۳۲میلیمتر و در انواع متفاوت شامل:ساده، پیشرفته، ساده یا پیشرفته دستکدار میباشند که با توجه به شرایط و اقلیم و کشت انتخاب خواهند شد.
پروفیلM(لاکتیک): پروفیلM از جنس گالوانیزه گرم دارای قابلیتهای خاصی میباشد. پروفیل لاکتیکی جهت اتصال طولی کمانها به همدیگر، فیکس پلاستیک برای اتصال به سازه ( لرزه گیرهای Vو مقطع اتصال پنجرههای بال کبوتری) استفاده میشوند. به طور معمول در راس تاج و پنجرههای سقفی به کار میروند.
پروفیلU(لاکتیک): پروفیل Uوظیفه اتصال پانلهای پلی کربنات را برعهده دارند و به طور معمول در دیوارهها و یا در سقف جهت پوشش سقفی پلی کربنات به کار میروند.
پروفیل C(لاکتیک): پروفیلCوظیفه اتصال فیلم پلاستیک به سازه را برعهده دارند و در روی قوسها یا آبراه به کار میروند.
ناودان: ناودانها وظیفه هدایت آب باران از روی سقف گلخانه به استخر کنار گلخانه میباشد. پروفیل ناودانیها ۷ خم به همراه لولههای جمع آوری آب باران از ورقهای گالوانیزه گرم ۲ میلی ساخته شده و سازه را دربرابر بارهای ناشی مانند برف و باران مستحکم میکند، این پروفیلها در بین قوسها ودرسراسر گلخانه ادامه دارد.
سرستون: سرستونها وظیفه برپانگه داشتن و مقاومت بنای گلخانه را بر برابر عوامل نامساعد محیطی مانند باد، برف، باران وغیره برعهده دارد و ستون را به وتر، قوس و ناودان متصل میکند. این اتصالات از صفحات ورق فولادی با ضخامت ۲الی۳میلی که به روش غوطه یا گالوانیزه گرم ساخته شده است و در اشکال مختلف بسته به نوع سازه انتخاب میشوند.
بادبند(اهرم مهار جانبی): از این بادبندها جهت لرزه گیری پایهها واستحکام در برابر باد در قسمت وسط امتداد ستونها در طول گلخانه استفاده میشود. بادبندها از جنس لوله پروفیل گالوانیزه گرم ۵۰*۵۰ یا۷۵*۷۵به اشکال ۷وKمیباشند.
بستها: کلیه اتصالات قطعات و المانها درگلخانه اسپانیایی به صورت پیچ و مهره و بست میباشد.
ستونهای مهار ابتدا و انتها سازه: هر دهانه در قسمت ابتدا و انتهای سازه دارای ۴ ستون به ضخامت ۳ میلی و قطر ۷۶ میباشد که به واسطه ۱۸ اهرم لرزه گیر به قوسها اتصال مییابد.
پنجرههای سقفی: ازجنس پروفیل گالوانیزه۲*۲۰*۲۰میباشد که در دونوع استفاده میشود، پنجرهها دارای راک و پینیون(ریل و چرخ دنده)شانه ای بوده و مجهز به موتور گیربکس برقی میباشند. نوع A به صورت تک یا بال کبوتری در نوک سقف استفاده میشود و درهر اندازه ای قابل سفارش میباشد. نوعB دردرون ناودانها استفاده میشود وغیر قابل تغییر میباشد.
پنجرههای کناری: بازشوی آن از نوع گالوانیزه ۲*۲۵میباشد.
پوشش سقف: درگلخانههای اسپانیایی از پلاستیک حرارتی ۳ لایه بی رنگ UV، با ضخامت ۲۰۰ میکرون و ضریب حرارتی ۷۵٪ جهت پوشاندن سقف استفاده میشود، پوشش سقف گلخانه بنا به سفارش شما ارائه میشود.
پوشش دیواره: جهت استحکام سازه و جلوگیری از به هدر رفتن دما از پوشش پلی کربنات به ضخامت ۶ میل استفاده میشود.
تهویه: تهویه درگلخانه اسپانیایی توسط دریچههای سقفی و جانبی انجام میشود. دریچههای این تیپ سازه از نوع بال کبوتری ویک طرفه با بازوی ۲متری میباشد. دهانه هرکدام دارای یک ست دریچهای که بوسیله گیربکس برقی مجزا بازو بسته میشودو مکانیزم درآن توسط رول آپ برقی یا راک و پینیون(ریل و چرخ دنده) اعمال میشود.
ساخت گلخانه اسپانیایی
گلخانه های ایده آل تولید شده توسط مدل وی، شباهت های زیادی با گلخانه های واقعی موجود در اسپانیا دارد. این نشان می دهد که این روش طراحی گلخانه می تواند با موفقیت در شرایط محلی اعمال شود.
طرح گلخانه اسپانیایی برای بیشتر کشورها مفید است. سیستم های آب و هوایی بسیار عالی برای گیاهان تامین می کند.
با استفاده از روش طرح گلخانه اسپانیایی می توان به سرعت فهمید که کدام نوع گلخانه در شرایط مختلف آب و هوایی بهترین نتیجه را می دهد.
مراحل طراحی گلخانه اسپانیایی
گلخانه های اسپانیایی دارای ارتفاع شش متر می باشند؛ البته این میزان ارتفاع، حداقل ارتفاع گلخانه اسپانیایی است و می تواند بیش از این مقدار نیز باشد.
بنابراین با گلخانه ای مرتفع روبرو هستیم. میزان مقاومت و استحکام این گلخانه ها بسیار بالاست، بنابراین نگرانی از بابت تخریب آن به هنگام وزش بادهای سهمگین و طوفان نخواهید داشت.
دقت داشته باشید که می توان گلخانه اسپانیایی را در انواع طراحی های مختلف اجرا کرد. بنابراین تصور نکنید که گلخانه اسپانیایی یک گلخانه با ساختار و ویژگی های ثابت و واحد است. بنابراین بسیار مهم است که گلخانه اسپانیایی را با توجه به محصولات تحت کشت و شرایط آب و هوایی طراحی کنید.
کشور ایران دارای تنوع بالایی از لحاظ شرایط اقلیمی می باشد؛ بنابراین شما باید با توجه به این شرایط اقلیمی طرح مناسبی از گلخانه اسپانیایی را برگزینید. نوع قطعات و تجهیزات به کار رفته برای ساخت گلخانه اسپانیایی متفاوت از سایر گلخانه ها می باشد.
در گلخانه اسپانیایی برای اولین بار به جای شیشه از پلی اتیلن استفاده شد. چنانچه قصد طراحی گلخانه اسپانیایی را دارید باید بدانید که امکان ساخت گلخانه با استفاده از شیشه را ندارید و باید از پلاستیک شفاف استفاده کنید.
نکته جالب و کاربردی طی مراحل طراحی گلخانه اسپانیایی این است که شما می توانید گلخانه را به چند بخش مجزا تفکیک کنید و در هر بخش اقدام به کاشت و برداشت گیاهانی متفاوت نمایید.
گلخانه اسپانیایی با این شرایط قیمتی بسیار مقرون به صرفه تر از گلخانه های دیگر خواهد بود. بنابراین می توانید با توجه به بودجه ای که دارید نوع مناسبی از گلخانه اسپانیایی را طراحی و پیاده سازی کنید.
برای طراحی گلخانه اسپانیایی باید فاکتورهای متفاوتی به صورت نرم افزاری اندازه گیری و محاسبه شود. این فاکتورها عبارتند از عرض دهانه های گلخانه، ارتفاع گلخانه، قوس های نما، فاصله بین قوس ها و فاصله ی بین ستون ها. تا زمانی که این مشخصات به طور نرم افزاری و دقیق محاسبه نشده باشد نمی توان سراغ گام بعدی رفت. برای محاسبه این مقدارها باید سراغ کارشناس حرفه ای رفت.
این افراد با تجربه و مهارتی که در طراحی گلخانه اسپانیایی دارند می توانند گلخانه شما را به شکلی بهینه طراحی نمایند. یک اشتباه کوچک در محاسبات کافی ست تا سازه گلخانه زیر سوال برود. بنابراین اندازه گیری زوایا و مقادیر در طراحی گلخانه اسپانیایی اولین و مهمترین قدم است.
در طراحی گلخانه اسپانیایی از لرزه گیر استفاده می شود. در واقع این طراحی اصول و قوانین خاص خود را دارد. برای ستون ها به طور عمده از پروفیل های گالوانیزه استفاده می شود. تعیین ابعاد و ضخامت پروفیل پنجره، پروفیل ستون و ورق های گالوانیزه ناودان و آبراه نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. این ها نیز مواردی هستند که به طور نرم افزاری تعیین خواهند شد.
نکته ی مهمی که در طراحی گلخانه اسپانیایی مطرح می باشد مقاومت سازه در برابر باد است. این مقدار باید در مرحله ی طراحی لحاظ شود و در حین ساخت مورد توجه قرار گیرد. آنچه که گلخانه اسپانیایی بدان افتخار می کند همین مقاومت بالا در برابر عوامل طبیعی چون گردباد و برف می باشد. بنابراین باید در هنگام طراحی گلخانه اسپانیایی به این نکته دقت بالایی شود.
انتخاب متریال مورد استفاده در دیواره ها و سقف نیز در مرحله ی طراحی صورت می پذیرد. این متریال به طور عمده پلی کربنات می باشد.
تعبیه و طراحی دریچه های سقفی و جانبی برای تهویه گلخانه اسپانیایی بسیار مهم است. تهویه گلخانه اسپانیایی بسیار اصولی و طبق قوانین دقیقی انجام می شود بنابراین باید سیستم تهویه طبیعی را به شکلی ایده آل طراحی کرد.
مراحل ساخت گلخانه اسپانیایی
برای ساخت گلخانه اسپانیایی باید مراحل خاصی طی شود. در واقع همین مراحل است که باعث متمایز شدن گلخانه اسپانیایی از سایر گلخانه ها شده است.
تعبیه ستون ها در گلخانه اسپانیایی
اولین بخش که برای ساخت گلخانه اسپانیایی باید سراغ آن رفت ساخت ستون ها می باشد. ستون ها در گلخانه اسپانیایی حکم استخوان بندی سازه گلخانه را دارد.
برای سر هم بندی ستون ها در گلخانه اسپانیایی باید از متریالی با عنوان پروفیل فولادی استفاده کرد که دارای مقاومت بسیار بالایی می باشد. هزینه خرید این متریال کمی بالاست و دلیل آن هم مقاومت بالای آن می باشد. ستون ها باید فاصله ی دو و نیم متر از هم داشته باشند.
بسیار مهم است که این فاصله کم یا زیاد نشود. اما این نکته را باید در طی ساخت گلخانه اسپانیایی در نظر گرفت که فاصله ی ستون ها در بخش میانی گلخانه به جای دو و نیم متر، پنج متر است.
طراحی و تعبیه کمان ها
بعد از طراحی و تعبیه ستون ها در گلخانه اسپانیایی باید سراغ طراحی کمان ها یا همان قوس ها رفت. قوس های گلخانه اسپانیایی باید دارای دو و نیم متر فاصله از هم باشند.
دقت به زوایا در ساخت گلخانه اسپانیایی بسیار مهم است؛ بنابراین به نقشه های طراحی شده برای گلخانه اسپانیایی دقت داشته باشید. شما باید کاملا طبق نقشه پیش بروید و چیزی را کم یا زیادی نکنید.
پیاده سازی شبکه در گلخانه اسپانیایی
بعد از ساخت و تعبیه قوس ها در گلخانه اسپانیایی باید سراغ پیاده سازی شبکه ها بروید. شبکه ها دارای انواع گوناگونی هستند. شما می توانید شبکه دستک دار، شبکه ساده و یا پیشرفته را برگزینید. اینکه در ساخت گلخانه اسپانیایی کدام شبکه را انتخاب کنید به شرایط محیطی، شرایط اقلیمی و مکانی دارد که قرار است گلخانه اسپانیایی را در آن احداث کنید.
بنابراین گروه سازنده به خوبی می دانند که باید از چه نوع شبکه ای برای ساخت گلخانه اسپانیایی استفاده نمایند. بهتر است این موضوع را به تیم ساخت گلخانه واگذار کنید.
تعبیه ناودان
بعد از این باید سراغ پیاده سازی ناودان ها در گلخانه اسپانیایی بروید. ناودان ها در گلخانه اسپانیایی بین کمان ها یا همان قوس ها واقع می شوند و هدف از نصب آن ها جمع آوری آب برف و باران است.
این آب توسط ناودان جمع آوری شده و به استخری که کنار گلخانه اسپانیایی قرار داده شده هدایت می شود. بنابراین در ساخت این بخش باید بسیار اصولی عمل نمود تا بعدها مشکلی رخ ندهد.
تعبیه اتصالات سر ستون
اتصالات سر ستون از دیگر مراحلی ست که در ساخت گلخانه اسپانیایی انجام می شود. این کار را اگر انجام ندهید در واقع گلخانه ای نخواهید داشت. بنابراین مهمترین و اساسی ترین بخش در ساخت گلخانه اسپانیایی همین بخش است. اتصالات سر ستون باعث می شوند تا سیستم گلخانه شما یکپارچه شود و بخش هایی مانند ناودان، قوس ها و ستون ها به یکدیگر متصل شوند.
بسیار مهم است که کیفیت این اتصالات در گلخانه اسپانیایی عالی باشد. گلخانه اسپانیایی به کیفیت بالا و مقاومت خود معروف است، بنابراین این مرحله باید در کمال دقت و با بالاترین کیفیت انجام شود. بخش های دیگری نیز در گلخانه اسپانیایی وجود دارد که عبارتند از ستون های مهار کننده، بست ها، بخش های آغازین و پایانی، تهویه و اهرم های جانبی.
برای ساخت گلخانه اسپانیایی به صورت اصولی و حرفه ای باید از یک تیم قوی کمک بگیرید. ساخت گلخانه اسپانیایی مطمئنا برای شما هزینه بالایی به دنبال خواهد داشت، اما شک نداشته باشید که این هزینه ارزش پرداخت را دارد؛ چرا که تعداد برداشت های شما در گلخانه اسپانیایی به چند برابر افزایش پیدا می کند و همچنین محصولات شما از گزند آسیب های طبیعی در امان خواهند بود.
محل گلخانه
مکان ایده آل برای گلخانه ای دارای شدت نور زمستانی بالا، دمای متوسط زمستان، رطوبت کم و دسترسی آسان به گیاهان است. دسترسی آسان آب و برق موجود به کاهش هزینه های تأسیس کمک می کند و بر هزینه های جاری سوخت تأثیر می گذارد.
اطمینان حاصل کنید که فضای کافی برای گسترش این نوع گلخانه در آینده وجود دارد. در حالی که بزرگراه ها حمل و نقل سبزیجات گلخانه ای را آسان تر كرده اند، استقرار سبزیجات گلخانه ای اسپانیا در نزدیك مناطق زیادی از جمعیت هنوز مهم است. به عنوان مثال، گوجه فرنگی های مرغوب یا انگور باید به خوبی رسیده باشد. حمل و نقل گوجه فرنگی سخت است، بنابراین هرچه به بازار خرده فروشی نزدیکتر باشد، بهتر است.
گلخانه هایی که از خاک بومی یا سیستم تولید گلدان برای تولید سبزی استفاده می کنند باید در مکانهایی با سطح خاک با زهکشی عمیق احداث شوند؛ البته گلخانه اسپانیایی نیز از این قاعده مستثنی نیست. لومهای شنی بهترین خاک برای گیاهان موجود در گلخانه اسپانیایی است.
منبع آب با کیفیت خوب نیز مهم است. غلظت زیاد نمک در خاک یا آب می تواند به طور قابل توجهی عملکرد را کاهش دهد. در مواردی که خاک مناسب نیست، ممکن است تولیدکنندگان فکر کنند که خاک بهتری وارد کنند یا از سیستم تولید بدون خاک (مانند سیستم هیدروپونیک) استفاده کنند.